Açılımını egzoz gazı geri dönüşümü olarak çevirebileceğimiz EGR(Exhaust Gas Recirculation),emme manifolduna, egzoz gazı vererek çalışan bir sistemdir. EGR sistemi ile atmosferden alınan temiz havaya, ECU kontrollü olarak belli miktarlarda egzoz gazı karıştırılarak yanma öncesi oksijen miktarı azaltılır ve yanma odasındaki gazların . Dolayısıyla yanma sıcaklığının düşmesi sağlanarak NOx (Azot oksit) gazı salınımının azaltılması hedeflenir.
Günümüzde bir içten yanmalı motorun seri üretime geçebilmesinin önündeki en büyük engel, emisyon değerleridir. Bir motor çok yüksek güçlere, çok düşük yakıt tüketimiyle erişse dahi, emisyon değerleri yasal sınırların dışındaysa seri üretime geçemez! EGR de egzoz emisyonlarını düşürmek ve Avrupa Emisyon Standartlarına uymak için kullanılan sistemlerden sadece birisidir. EGR’yi daha iyi anlayabilmek için, Avrupa Emisyon Standartları nedir, NOx nedir, neden bu kadar önemli gibi sorulara cevap bulabileceğiniz “Emisyon nedir?” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
NOX gazları yanma sıcaklığı yükseldikçe ortaya çıkan kirletici gazlardır. Şekil 1’de görüldüğü gibi NOx gazlarıyla, CO(karbon monoksit) gazı salınımları arasında ters bir orantı vardır. Yani yanma sıcaklığının azalması ile birlikte NOX gazı salınımı azalırken, CO salınımı artar. CO gazlarının artması katalitik konvertör tarafından kontrol altına alınabilinirken NOx gazlarını kontrol altında tutmak görece daha zordur. Bu yüzden üreticiler Şekil 1’de gösterilen düşük emisyon için yanma aralığının sol tarafında motoru kalibre etmeye çalışırlar.
Şekil 2’de Audi’ye ait V8 TDI dizel motorundaki EGR yerleşimi ve parçaları gösterilmiştir. Mor oklar egzozdan gelen kirli havayı, mavi oklar ise atmosferden alınan temiz havayı temsil etmektedir. Öncelikle egzozdan alınan gazlar eğer soğutulması gerekiyorsa (by-pass valfi kapalı) EGR radyatörüne gönderilir ve burada 140oC’lara kadar düşürülür ve EGR valfine gönderilir. Eğer motor henüz çalıştırılmışsa yani egzoz sıcaklıkları düşük seviyelerdeyse, egzoz gazları by-pass valfi aracılığıyla radyatöre uğramadan doğrudan EGR valfine gönderilir. EGR valfi 2000’li yıllardan sonra üretilen motorlarda, motor kontrol ünitesi tarafından elektronik olarak kontrol edilmeye başlandı. Bu valf emme manifolduna gönderilerek havayı bir DC motor ve pozisyon kontrol sensörü ile istenildiği miktarda açıp kapatarak kontrol eder. Bir dizel motorda EGR açıklığı %50lere kadar çıkabilir(rölantide)
Bilinçsiz yapılan EGR kapatma işlemleri aracınıza, bütçenize ve çevreye ciddi zararlar verebilir. EGR körleme işlemi sonunda (motor kontrol üniteli araçlarda) aracın yazılımından iptal edilmeyen EGR aracınızda aşağıdaki gibi problemlere neden olur:
- Aşırı fakir karışım
- Güç eksikliği
- Aşırı sıcaklık
- Motor arıza lambası
- Vuruntu(benzinli araçlarda)
- İleri zamanlarda turbo bozulması(VNT’li araçlarda)
Hatalı veya tıkalı bir EGR valfi ve soğutucusunu gösteren birçok hata kodu ve belirtisi vardır. EGR valfinde meydana gelen hata belirtileri:
- Güvenli mod
- Güç kaybı
- Düşük yakıt tüketimi
- Daha az gaz tepkisi
Uyarılar:
- Motor Arıza Işığı
- Kızdırma Bujisi Işığı
Arıza kodları:
- 16785/P0401/001025 – Exhaust Gas Recirculation (EGR) System: Insufficient Flow Detected
- 16786/P0402/001026 – Exhaust Gas Recirculation (EGR): Excessive Flow
- 16787/P0403/001027 – Exhaust Gas Recirculation (EGR) Valve (N18): Malfunction
- 17811/P1403/005123 – EGR System: Regulation Deviation
- P047F/001151 – Exhaust Pressure Control Valve: Stuck Open
- P0477 – Exhaust Pressure Control Valve “A” Low
- P048A/001162 – Exhaust Pressure Control Valve 1: Stuck Closed
- P048B – Exhaust Pressure Control Valve “A” Position Sensor/Switch Circuit
- P048C – Exhaust Pressure Control Valve “A” Position Sensor/Switch Circuit Range/Performance
EGR soğutucusunda meydana gelen hata belirtileri:
- Soğutma suyu kaybı
- Beyaz duman
- Kötü çalışma
Uyarılar:
- Motor Arıza Işığı
- Yanıp sönen Kızdırma Bujisi Işığı
Arıza kodları:
- P1495 Switch-Over Valve for EGR Cooler (N345)
NOT: Kendini remapper,tuningci veya beyin tamircisi olarak adlandırılan büyük bir çoğunluk sadece EGR arıza kodunu sistemden kapatıyor ve böylece hata ışığı artık EGR sorunları için yanmıyor. Ancak motor kontrol ünitesi hala valf varmış gibi çalışır ve zamanl